بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه لاین‌های گندم دوروم تحت شرایط دیم با استفاده از GGE بای‌پلات و AMMI

Authors

  • بهزاد صادق زاده موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران.
  • حسن احمدی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران.
  • رضا محمدی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونت سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سرارود، ایران.
  • علی‌اکبر ناصریان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان شمالی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیروان، ایران.
  • غلامرضا عابدی‌اصل مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران.
  • محمدشریف خالدیان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران.
  • ملک‌مسعود احمدی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان شمالی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیروان، ایران.
  • مهناز محمدفام موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران.
  • نوذر بهرامی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونت سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سرارود، ایران.
Abstract:

بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط قبل از معرفی ارقام جدید پایدار و سازگار ضروری است. به‌منظور ارزیابی کارایی استفاده از GGE بای‌پلات و AMMI در مطالعه پایداری و سازگاری عملکرد دانه لاین‌های گندم دوروم در مناطق دیم معتدل و سرد، تعداد 17 ژنوتیپ پیشرفته دوروم به همراه شاهدها (ساجی، زردک و سرداری) به مدت سه سال زراعی (93-1390) در مناطق مراغه، سرارود، قاملو، اردبیل و شیروان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار تحت شرایط دیم کشت شدند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، بین محیط‌ها، ژنوتیپ‌ها و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط اختلاف آماری معنی‌داری مشاهده گردید. بزرگی اثرات اصلی برای محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط به ترتیب 80 درصد، 4 درصد و 9 درصد مجموع مربعات کل بود. میزان پوشش سبز، تیپ رشد زمستانه، شاخص زراعی و ارتفاع گیاه همبستگی مثبت با عملکرد دانه داشته، ولی همبستگی عملکرد با صفات تعداد روز تا خوشه‌دهی و رسیدگی منفی بود. بر اساس نتایج GGE بای‌پلات، محیط‌ها به سه گروه و ژنوتیپ‌ها به چهار گروه تفکیک شدند. ارزیابی پایداری ژنوتیپ‌ها با استفاده از آماره‌ پایداری امی (ASV) و GGE بای‌پلات نشان داد لاین‌هایی نظیر راسکون در مناطق سردی مثل مراغه، قاملو و اردبیل می‌توانند منبع ژنتیکی مطلوبی برای معرفی ارقام جدید دوروم باشند. نتایج AMMI و شاخص پایداری امی (ASV) در مقایسه با نتایج GGE بای‌پلات نشان داد تمامی این شاخص‌ها از پتانسیل خوب برای ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ‌ها برخوردار بوده ولی GGE بای‌پلات بسیار کاربردی‌تر بوده و می‌تواند به‌صورت گسترده‌ای در بررسی ژنوتیپ‌ها در مناطق و سال‌های متعدد در برنامه‌های اصلاح غلات بکار گرفته شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گندم دوروم با استفاده از روش AMMI

In order to determine yield stability of 20 durum wheat genotypes, a trial was carried as randomized complete block design with four replications in four years during  2009- 2014 in Sarab-Changae station of Khorramabad, Iran. Analysis of combine variance showed that environment, genotype and genotype × environment interaction were significant at 1% probability level. Variance analysis of additi...

full text

کارایی آنالیزهای آماری GGE بای‌پلات و AMMI در بررسی پایداری و سازگاری عملکرد لاین‌های گندم دوروم در مناطق مختلف

برهمکنش ژنوتیپ × محیط در مورد عملکرد گندم دوروم باعث می‌شود که نتوان یک رقم اصلاح شده پرمحصول را برای مناطق مختلف توصیه کرد. لذا به­منظور بررسی پایداری و سازگاری عملکرد دانه لاین‌های گندم دوروم در مناطق مختلف دیم، تعداد 16 لاین پیشرفته دوروم به مدت سه سال زراعی (94-1391) در مناطق مراغه، کردستان، سرارود، اردبیل و ارومیه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار تحت شرایط دیم ارزیابی شدند. بر ا...

full text

سازگاری و پایداری عملکرد دانه لاین ‌های گندم دوروم در مناطق سردسیر دیم

به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه لاین های امیدبخش و پیشرفته گندم دوروم دیم، آزمایشی در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با 22 رقم و لاین از گندم های دوروم به همراه دو رقم شاهد گندم نان جمعا با 24 ژنوتیپ به مدت سه سال زراعی (80-1377) در شش ایستگاه در مناطق سردسیر دیم کشور اجرا شد. در هر سال و در هر دو منطقه پس از برداشت دانه، تجزیه واریانس ساده برای عملکرد دانه انجام و در انتهای س...

full text

ارزیابی پایداری عملکرد دانه و سازگاری لاین‌های اصلاحی گندم دوروم دیم

هدف از این تحقیق ارزیابی پایداری عملکرد دانه و میزان سازگاری لاین‌های اصلاحی گندم دوروم حاصل از برنامه اصلاحی گندم دوروم در شرایط دیم بود. بر این اساس عملکرد دانه 25 ژنوتیپ گندم دوروم در 29 محیط دیم و آبیاری تکمیلی طی سه سال زراعی (1392-1389) در هفت ایستگاه‌ تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود، مراغه، قاملو، شیروان، ارومیه، اردبیل و ایلام) با استفاده از روش‌های آماری تک متغیره و چند متغیره مورد ارزیابی...

full text

اثر متقابل ژنوتیپ × محیط برای عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گندم دوروم دیم با استفاده از مدل GGE biplot

در این بررسی 25 ژنوتیپ گندم شامل 22 لاین پیشرفته گندم دوروم، دو رقم شاهد گندم دوروم (ساجی و زردک) و یک رقم شاهد گندم نان (سرداری) در 19 محیط مختلف شامل ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی دیم سرارود (کرمانشاه)، شیروان چرداول (ایلام)، مراغه و شیروان (خراسان شمالی) طی چهار سال زراعی (89-1385) در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی مورد آزمایش و بررسی قرار گرفتند. بزرگی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط نسبت به ژنوتیپ در ...

full text

بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه لاین های گندم دوروم در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر دیم

این بررسی به منظور تعیین سازگاری و پایداری عملکرد دانه ارقام و لاین های امید بخش و پیشرفته گندم دوروم دیم، در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با 20 لاین و به مدت سه سال زراعی (80-1377) در چهار ایستگاه از مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر دیم کشور اجرا شد. در هر سال و در هر منطقه پس از برداشت، تجزیه واریانس ساده برای عملکرد دانه انجام و در پایان سال سوم در هر منطقه تجزیه واریانس مرکب (سه ساله) و در...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 2

pages  241- 260

publication date 2018-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023